Ka tū ngā kootitanga i ō mātou wāhi i Whangārei, Kirikiriroa, Rotorua, Tūranganui-a-Kiwa, Heretaunga, Whanganui, me Ōtautahi. Ka mutu ka whakahaere kōtitanga anō mātou i ngā tūmomo wāhi kē puta noa i te motu.

Te kōrero i te kooti

Ko ngā take whenua he take whānau. Ka āhei koe ki te heri mai i tō whānau i tō taha ki te kooti ki te tautoko i a koe me tō tono. Mēnā he whānau koe, nō te hapū rānei, ā, kāore koe i tuku i te tono engari kei te hiahia koe ki te kōrero i te Kooti, ka taea e koe te tuku tētahi ‘Pānui i tō hiahia ki te kōrero mō te tono’. Mā tēnei ka mōhio mātou e hia ngā tāngata kei te hiahia ki te kōrero, ahakoa ko te whakatau whakamutunga ko wai ka kōrero kei te kaiwhakawā i ngā wā katoa.

I mua i te korero mō te wā tuatahi, ka tonoa koe ki te whakapuaki oati (he whakapuakanga o te tika ka oatitia ki runga i Te Paipera), he whakaūnga rānei (whakapuakanga o te tika kāore i oatitia ki runga i Te Paipera). Kei a koe te tikanga ki te kōrero i tēnei i roto i te reo Māori, me whakamōhio mai koe mēnā koinei tō hiahia.

Ka kōrero koe i roto i te kooti ki te kaiwhakawā, kaua ki ētahi atu i roto i te kooti. He āhuatanga ōkawa tēnei, ā, ko tō whakahua i te kaiwhakawā ko ‘Tō Hōnore’, te ‘Kaiwhakawā’ rānei.

Ko ngā kōrero i roto i te kōtitanga ka takoto hei meneti kooti. Hei whakarite kei te tika ngā meneti, ka hopukia ngā kōtitanga. Hei awhina i a mātou kia tika te hopu i ngā kōrero, me haere atu ki mua i te kooti kōrero ai, ā, kia mārama te kōrero.

Mēnā kāore i koe i te mārama ki tētahi kōrero, kaua e mataku ki te pātai ki te kaiwhakawā kia whakamāramahia mai. He mea nui kia wehe koe i te kōtitanga i runga i te tino mārama he aha te aha.

He tuwhera ki te iwi whānui ngā kōtitanga Kooti Whenua Māori. Engari, mēnā kei te kōrerohia he take tapu, ka whakatau pea te kaiwhakawā kia aukatia atu te iwi whānui mai i te kōtitanga.

Te whakamahi i te reo Māori

Ka āhei koe ki te kōrero, kia kōrerohia atu rānei i te reo Māori i ngā kōtitanga a te Kooti Whenua Māori. E whakatenatenahia ana te whakamahinga o te reo Māori, ā, ka āhei koe ki te whakamahi i te reo Māori me te reo Ingarihi mēnā ka hiahia koe.

Mēnā ka hiahia koe kia whakawāngia katoatia tō tono i roto i te reo Māori, me whakamōhio mai i te wā o te tono, kia taea e mātou te whakarite ngā kaikōrero i te reo Māori me ngā kaiwhakamāori kia tae atu ki tō kōtitanga.

Te whai rōia

Me kī, kāore koe e mate ki te whai rōia hei māngai mōu i ngā kōtitanga. Ko te nuinga o ngā tāngata ka tuku tono ki a mātou kei te hiahia mā rātou anō e kōrero tā rātou tono. Engari, mēnā e hiahia ana koe kia whai rōia, ka āhei tō rōia ki te kōrero mōu i tō kōtitanga.

Ka taea e ā mātou kaimahi te whakakī ngā puka tono me te tuku tohutohu ture mō tō tono me ngā hātepe kooti, engari kaore mātou e tuku tohutohu ture.

Haere ki te Community Law mō ngā mōhiohio e pā ana ki ngā tohutohu ture koreutu

Ngā kōtitanga
Court hearings

Tirohia te rarangi o ngā kōtitanga ka tū i ō mātou wāhi katoa. 

Te hono mamao ki te kōtitanga
Attending a court hearing remotely

Pānui mai mo te hono mamao ki te kōtitanga.

Ngā Kaiwhakawā
Our judges

Tūtaki mai ki ngā kaiwhakawā o Te Kooti Whenua Māori.